หากคุณมียานพาหนะคู่ใจเป็นมอเตอร์ไซค์แล้วหล่ะก็ คุณจะต้องรู้จักเสื้อสูบ หรือที่เรียกอีกชื่อว่า บล็อกเครื่องยนต์อย่างแน่นอน เพราะเสื้อสูบนั้นเป็นโครงสร้างหลักของเครื่องยนต์ เปรียบได้กับผนังของบ้านเลยก็ว่าได้ โดยในวันนี้เราจะพามาทำความรู้จักกับเสื้อสูบกันครับ
เสื้อสูบ (Cylinder Block) หรือเรียกอีกชื่อว่า บล็อกเครื่องยนต์ (Engine Block) เป็นโครงสร้างหลักของเครื่องยนต์ เปรียบเสมือนตัวถังที่ทำหน้าที่เป็นตัวรองรับและห่อหุ้มชิ้นส่วนที่เคลื่อนไหว โดยภายในเสื้อสูบนั้นจะประกอบไปด้วยกระบอกสูบ, ลูกสูบ, ก้านสูบ, เพลาข้อเหวี่ยง, เพลาลูกเบี้ยว, และวาล์วอยู่ภายใน จึงเป็นเหตุผลที่ทำให้เสื้อสูบเป็นชิ้นส่วนที่ใหญ่และหนักที่สุดของเครื่องยนต์
โดยเสื้อสูบจะประกอบไปด้วยกระบอกสูบหลายชุด มีลูกสูบเคลื่อนที่อยู่ภายในกระบอกสูบเพื่อทำหน้าที่ในการขับเคลื่อนล้อของมอเตอร์ไซค์ ส่วนบนของเสื้อสูบจะถูกซีลด้วยประเก็นฝาสูบซึ่งอยู่ระหว่างเสื้อสูบและฝาสูบ โดยฝาสูบนั้นทำหน้าที่เป็นส่วนหนึ่งของห้องเผาไหม้ จึงจำเป็นต้องแข็งแรง และทนต่ออุณหภูมิจากการทำงานของเครื่องยนต์ ในขณะที่ส่วนล่างของเสื้อสูบจะเป็นเพลาข้อเหวี่ยง ซึ่งจะรับพลังงานมาจากห้องเผาไหม้ โดยจะต้องมีการหล่อเย็นด้วยน้ำหล่อเย็นบริเวณรอบกระบอกสูบ และจะต้องมีช่องผ่านสำหรับน้ำมันหล่อลื่นด้วย
ลักษณะเสื้อสูบที่มักพบเห็นได้ทั่วไปจะมีทั้งแบบตัววี และแบบแถวเรียง โดยเสื้อสูบจะประกอบด้วยสองส่วนเข้าด้วยกันคือ เสื้อสูบและปลอกสูบ ซึ่งเป็นส่วนประกอบที่แยกกันแต่ถูกนำยึดติดกัน
ปลอกสูบ (Cylinder Liner) เป็นชิ้นส่วนหนึ่งที่ติดกับเสื้อสูบ และเป็นส่วนต้องรับการเสียดสีกับลูกสูบ ซึ่งจะผลิตด้วยโลหะที่มีความสามารถในการรองรับความร้อนในปริมาณมากเป็นพิเศษ โดยในเครื่องยนต์บางประเภทจะออกแบบให้เสื้อสูบและปลอกสูบใช้วัสดุในการผลิตที่แตกต่างกัน เช่น เสื้อสูบจะใช้โลหะผสมหรืออลูมิเนียมผสม เพื่อให้ได้ความแข็งแรง เหนียว น้ำหนักเบา และนำพาความร้อนได้ดี ในขณะที่ปลอกสูบจะผลิตจากโลหะที่สามารถทนทานต่อความร้อนและแรงเสียดสีได้
ด้วยวิทยาการที่นำสมัยและขั้นตอนการผลิตที่ซับซ้อน เสื้อสูบและปลอกสูบมักจะถูกหล่อขึ้นมาเป็นชิ้นเดียวกัน โดยใช้โลหะหล่อ อลูมิเนียม หรือเหล็กหล่อ ผสมกับโลหะอื่นๆ เช่น โครเมียม นิกเกิล ดีบุก เป็นต้น เพื่อให้ได้เสื้อสูบที่มีน้ำหนักเบา มีความแข็งแรง ทนความร้อนได้ดี ทำให้ประสิทธิภาพในการทำงานสูงไปด้วย อีกทั้งบริเวณผนังของปลอกสูบยังถูกออกแบบมาให้เป็นร่องโพรง เพื่อให้น้ำไหลผ่าน ระบายความร้อนในระหว่างที่ลูกสูบกำลังทำงาน และยังมีความทนทานต่อการเสียดสีสูงอีกด้วย
โดยเครื่องยนต์ของรถไม่ว่าจะเป็นแก๊สโซลีนหรือดีเซลก็จะมีลักษณะโครงสร้างที่คล้ายคลึงกัน คือ เสื้อสูบ, ฝาสูบ, เพลาข้อเหวี่ยง, ลูกสูบ, ก้านสูบ, แบริ่ง, และกลไกวาล์ว
การหล่อเสื้อสูบนั้นจะใช้แม่พิมพ์ที่เป็นโพรงภายในทั้งสำหรับเรือนเครื่องยนต์และโพรงน้ำ แม่พิมพ์นั้นจะแบ่งออกเป็นสองส่วนคือครึ่งบนและครึ่งล่าง เมื่อนำมาประกบกัน และใช้การเติมโลหะเหลว หรือเหล็กเหลวเข้าไปเพื่อหล่อขึ้นมาเป็นเสื้อสูบ โดยของเหลวดังกล่าวจะไหลเข้าไปแทรกในช่องว่างระหว่างแม่พิมพ์
หลังจากโลหะเหลวเกิดการแข็งตัว เซ็ตตัว โดยเมื่อทำการแกะแม่พิมพ์ออก ก็จะได้โครงสร้างของเสื้อสูบที่ต้องทำการตกแต่งเพิ่มเติม ซึ่งจะต้องนำมาทำความสะอาดก่อน เพื่อนำทรายจากแม่พิมพ์ออก และนำเสื้อสูบที่ได้นั้นไปตกแต่งด้วยเครื่องจักร โดยการคว้านกระบอกสูบ, คว้านรูสำหรับแบงริ่งเพลาข้อเหวี่ยง, เจาะรู และทำเกลียวรูเพื่อยึดชิ้นส่วนต่างๆ, เจาะรูสำหรับเพลาลูกเบี้ยว, เจาะรูสำหรับน้ำมันหล่อลื่น, และปรับให้พื้นผิวเรียบ
โดยหลังจากทำการตกแต่งเรียบร้อยแล้ว จะต้องนำชิ้นส่วนอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นกระบอกสูบ, ลูกสูบ, ก้านสูบ, เพลาข้อเหวี่ยง, เพลาลูกเบี้ยว, และวาล์วอยู่ภายในมายึดกับเสื้อสูบ เพื่อพร้อมนำไปใช้งานได้
เสื้อสูบเป็นส่วนที่ผลิตจากวัสดุที่แข็งแรง จึงมีความทนทานต่อการเกิดสนิม การกัดกร่อน และการสึกหรอเป็นอย่างมาก เป็นไปได้ยากที่จะเกิดความเสียหาย ส่วนมากมักจะเกิดจากชิ้นส่วนอื่นภายในเสื้อสูบ ดังนั้นคุณควรหมั่นตรวจสอบระบบและชิ้นส่วนต่างๆเพื่อความปลอดภัยในการขับขี่ของคุณ โดยปัจจัยในการเลือกซื้อชิ้นส่วนเสื้อสูบสำหรับมอเตอร์ไซค์ จะขึ้นอยู่กับยี่ห้อ, รุ่นของรถมอเตอร์ไซค์, ขนาดล้อ, วัสดุ, ความเข้ากันได้, และความพร้อมในการใช้งาน เป็นต้น โดยควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพสูง พร้อมการรับประกันที่เชื่อถือได้และรับประกันอายุการใช้งาน